METİN YOKSU – Batman
Ilısu Veysel Eroğlu Barajı, Batman, Siirt, Mardin, Şırnak ve Diyarbakır il sınırlarının içinde. Beş ile yayılan barajın su tutmasının ardından özellikle Batman ve Siirt’te yaklaşık 100 köye ulaşım zorlaştı. Bu köylerin kent merkezi ile olan 30 dakikalık mesafesi, baraj ile birlikte kimi yerlerde 4 saate kadar çıktı. Uzun kara rotalarına alternatif bir seçenek gibi gözüken feribot yolculukları ise tehlikeli, çünkü göl kıyısında kalan köylerin iskeleleri bulunmuyor.
Yollar Su Altında
Siirt’in Eruh ilçesine bağlı Şeyh Ömer’in (Çiyaye Reş) olduğu bölge Mişar Bölgesi olarak anılıyor. Burada daha önceden ulaşım Botan Çayı üzerinde yer alan Eruh Köprüsü üzerinden gerçekleştiriliyordu. Köprünün su altında kalmasının ardından bölgedeki köylere ulaşmak için tek seçenek Eruh üzerinden yapılan yolculuk. Bozuk şose yollara rağmen daha önce bu bölgeye Siirt kent merkezinden yaklaşık 40 dakikada ulaşılabiliyordu. Artık kimi köylere ulaşmak için dört saate kadar yolculuk yapmak gerekiyor. Mişar Bölgesi’nde yaşayan köy sakinlerinden Feyzullah Bakioğlu hem uzayan yollardan hem de masraflı yolculuktan şikâyetçi. Bakioğlu şöyle konuşuyor: “Zaten burada yol bitmemiş ve yüz yıllık bozuk, asfalt yapılmamış yollar bulunuyor. Bu yüzden araçla gelmek imkânsızlaşıyor. Biz de birçok kişi gibi Gökçebağ Beldesi’ne o dik yamaçları aşarak feribotla ulaşıyoruz. Feribot ile birlikte karşıya geçiyoruz. Feribot özel işletme sonuç olarak 30 TL ile 100 TL arasında fiyatları değişiyor. Her gün köye gidip gelmek zorunda olan çalışan insanlar var. Bu köprünün su altında kalması ile birlikte 100 köyün ulaşımı kapandı. Madem baraj yaptınız neden yol ve köprü inşa etmediniz. Biz bu vergileri neden verdik?”
Hasankeyf’in Köyüne 3 Saat Yolculuk
Batman’ın Hasankeyf ilçesine bağlı bazı köylerde yaşayanlar da yakın olması nedeniyle gündelik hayatlarına dair ihtiyaçları gidermek ve ticari faaliyetlerini sürdürebilmek için ağırlıklı olarak Siirt’e gidiyordu. Şimdi artık buralardan da kent merkezine gidebilmek için öncelikle Batman’a ardından Siirt’te geçilmesi gerekiyor. Bu yeni rota da ortalama dört saat sürüyor. Siirt’in Şırnak yolu da sular altında kalınca uzayan mesafelere karşı köylülerin yeni ulaşım aracı tekneler oldu. Tekne yolculukları da en az yaklaşık 2 saat sürüyor.
Batman’ın Hasankeyf İlçesine bağlı bu köylerden biri Keçeli Köy. Sakinlerinden Eşref Tekin, köylerinin ulaşımının bir köprü ile sağlanmasını talep ediyor: “Suyun karşısı Siirt, burası ise Hasankeyf’e bağlı. Eskiden insanlar Siirt’ten geldiği zaman araçlarını suyun karşısına park ederdi. Küçük botlar ile buraya gelirdi. Aksi durumda Siirt’ten Batman’a 100 kilometre sürüyor… Fakat ara yollar ile bu toplam mesafe 200 kilometreyi buluyor. Bu yolun da 40 kilometresi köy yolu ve toplam mesafe 2 saat ile 3 saat arasında değişebiliyor” diyerek ulaşımın ne kadar zorlaştığına dikkat çekiyor.
Feribotla Tehlikeli Yolculuk
Göl taşımacılığı belki uzun kara yoluna bir seçenek ancak o da çeşitli tehlikeler barındırıyor. Van’dan çalışmak için Siirt’e gelen feribot kaptanı Erbay Göve liman ve iskelenin olmamasına dikkat çekiyor. Kısa süre önce kaza atlatan Göve, “feribotun yarısı sulara gömüldü bunun da nedeni burada bir iskele ve limanın olmayışı. Yarın öbür gün daha büyük bir felaket olabilir. Burada kimi köylere giden tekneler var, insanlar 3 saat yolculuk yapmak zorunda kalıyor ve hiçbir köyde iskele yok. Araçların iniş çıkışları çok zor oluyor. Durum böyle olunca da kaza kaçınılmaz oluyor. Şu dağın ardında 100 köy var. Bu köylerden her gün gidip gelenler oluyor. Köprü önce yapılmalıydı. Köprü yapılmıyor ise neden liman ve iskele düşünülmedi” diyor.
Fotoğraflar: Metin Yoksu