KİNEM HAZAL TANYERİ – Gaziantep
Gaziantep son yıllarda tarihi dokunun yanı sıra yemek kültürü sayesinde de yerli ve yabancı turistlerin akınına uğruyor. Şehrin dar ve tarihi sokaklarındaki turist yoğunluğu ise sanılanın aksine esnafın yüzünü güldürmüyor. Çok sayıda esnaf tur şirketlerinin anlaşmalı işletmelerle çalışması nedeniyle iş yapamadıkları iddiasında. Kendilerinden rüşvet istendiğini belirten bazı esnaf da tepkili.
Dünya pazarında kitle turizmin artmasıyla birlikte yaygınlaşan tur operatörleri, Gaziantep turizminin de başat aktörleri haline geldi. Operatörlerin şehre getirdiği turistleri sadece anlaşma yaptığı esnaflara yöneltmesi ise özellikle bu anlaşmalara dâhil olamayan birçok işletme sahibini olumsuz etkiledi.
“Komisyon durumu esnafı zorluyor’’
Tur operatörlerinin belli esnaflardan gelip komisyon istediklerini söyleyen sedef ustası Hayri Albak bunun bir rüşvet olduğunu düşünüyor Albak, “Bu rüşvet olayını ortadan kaldırırsak eğer yüzde 3, mesela yüzde 10 yüzde 15 talep ettikleri rakamları esnafa yayarlarsa bu sorun kendiliğinden çözülür… Belli esnaflardan ziyade gelen turistleri serbest bırakmaları, alışverişlerin bu şekilde yapılması, olayı kendiliğinden çözer” diyor. Hediyelik eşya dükkânı işleten Gülşah Korkutan da benzer görüşte. Korkutan, esnafın birbiriyle anlaşmasının en önemli şey olduğuna dikkat çekerek, çözümün birlik olmaktan geçtiğini şöyle dile getiriyor: “Buraya eğer bir tur şirketi gelecekse ve anlaşırsak iyi olur ama tur şirketleri diyor ki, oradan alışveriş yapmayın başka yerden yaparsınız. Yani turistler alışveriş yapmadan gezip gidiyor. Bu da bizim ekonomimizi oldukça etkiliyor.”
“120 liralık ürünümü 150 liraya satmamı, 30 lirayı kendilerine istediler”
Yemeni ustası Baran Altuğ da benzer tanıklıklar aktarıyor: “Turistleri gezdiren rehber şimdi sizi Antep’in en iyi yemenicisine götüreceğim diyor. Söylediği yemenici çok da iyi olmamasına rağmen fiyat konusunda anlaştığı için müşterileri oraya götürüyorlar. Biz de burada şahit oluyoruz, önümden geçiyorlar. Bana da teklifte bulundular; 120 liralık ürünümü 150 TL’ye satmamı istediler, 30 lirayı kendilerine kâr etmeyi istediler. Bizim reklama ihtiyacımız yok, kendimizi kanıtlamış esnafız ve tur şirketleriyle anlaşmayı kabul etmiyoruz.”
“Turizmi tur şirketleri öldürüyor”
Esnaf Murat Öznişancı ise “Herkesin anlaşmalı esnafları var. Mesela bizim iş yerindeki ürünlerin fiyatları belli, bunu değiştiremeyiz ama tur şirketleri bunu yapmıyor işte. Komisyon aldıkları yerler var. Zaten etiket olmadığı ürünü satıyor istediği fiyata, oradan da komisyonunu alıyor. 40 kişilik bir turu getirip serbest bıraksalar her şey çözülür aslında. Böylece bütün esnaf ekmek yer zaten. Ama kim nereden komisyonunu alıyorsa turistleri o esnafa götürüyor.” diyerek çözümün çok basit olduğuna dikkat çekiyor.
Belediye’nin “fıstık gibi” sertifikası sorunu çözer mi?
Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin ise, pandemi sonrası Belediye olarak işletmelere “Fıstık Gibi” olarak anılan bir sertifika dağıtacaklarını belirtiyor. Şahin, bu sertifikanın gelen turistlerin mekân tercihlerine olumlu yansıyacağı yönündeki beklentisini ifade ediyor.
Fotoğraflar: Kinem Hazal Tanyeri