Anasayfa Çevre Hakkâri ve Van’daki kent çöplükleri sağlığı ve yaşamı tehdit ediyor

Hakkâri ve Van’daki kent çöplükleri sağlığı ve yaşamı tehdit ediyor

, admin

ŞENOL BALI – Van

Hakkâri ve Yüksekova’daki kent çöplükleri çevre ve insan sağlığını tehdit ediyor. Dumanların gökyüzüne ulaştığı, kötü kokunun eksik olmadığı çöp alanlarına dair konuşan İHD Hakkâri Şube Eş Başkanı Yusuf Çobanoğlu, çöp alanlarının içinde biriken metan gazının patlaması halinde ölümlerin bile yaşanabileceği uyarısında bulundu. 

Hızla büyüyen kentlerde çöp depolama alanları yerleşim alanları içinde kalmaya ve kent sakinlerinin sağlığı ve yaşamı için ciddi bir tehdit oluşturmaya başladı. Yanı sıra kontrolsüz bir şekilde yapılan depolama işlemi, doğal yaşamı da tehdit eder hale geldi. Hakkâri ve ilçesi Yüksekova’da da karayolunun kenarlarına kurulan çöp alanları kent sakinlerinin yaşamı ile sağlığını tehdit ederken doğal hayatı da olumsuz etkilemeye başladı. Van’da da kentin ilk çöp depolama alanı, yerleşim alanının sınırları içinde kalarak kent sakinlerinin sağlığını ve doğal yaşamı tehdit eder hale geldi.  

Hakkâri kent çöplüğü Van’dakine benzer bir şekilde kentin genişlemesiyle birlikte yerleşim alanı sınırları içinde kalmış durumda. Çöp depolama alanı yıllar önce kentten 7 km uzaklıkta ve Çukurca ilçesi karayolu üzerinde bir dağ yamacına kuruldu. Çöp alanı ile Zap nehri arasında ise sadece karayolu yer alıyor. Kötü kokular saçan çöplükten rüzgârlı havalarda etrafa çöpler dağılıyor; zaman zaman da bu çöpler Zap suyuna karışıyor. Çöp alanından yükselen dumanlar da karayolunu kullanan araç sürücülerinin görüş mesafesini kısaltarak onları kaza riskiyle karşı karşıya bırakıyor. Zor durumda kalan sürücüler, gündüz vakti farları yakarak bölgeden geçmek zorunda kaldıklarına dikkat çekiyorlar.

Yaklaşık 80 bin kişinin yaşadığı kentin atıklarının tamamı buraya dökülüyor. Ayrıca kentteki sokak hayvanlarının da buraya atıldığı iddia ediliyor. Öyle ki, çöp alanına girdiğimizde bitkin ve kirli köpeklerin çokluğu göze çarpıyor. Burada yiyecek arayan köpekler su ihtiyacını ise yolu geçerek Zap suyundan sağlıyor. Çöp alanı ile Zap suyu arasındaki karayolundan geçen araçların sıklıkla köpeklere çarptığını dile getiren kent sakinleri, yolda sakat gezen köpeklerin çokluğuna dikkat çektiler.

“Hakkâri Entegre Katı Atık Tesisi’’ projesi ile ilgili henüz bir adım atılmadı

Öte yandan 2021 yılının Nisan ayında Hakkâri’de çöp sorununun çözülmesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünce “Hakkâri Entegre Katı Atık Tesisi” projesinin  hayata geçirildiği açıklandı. Açıklanmasının üstünden bir yıl geçmiş olmasına rağmen proje ile ilgili herhangi bir ilerleme kaydedilmediği görüldü. Proje kapsamında Şemdinli’deki vahşi depolama alanlarındaki çöplerin, yüklenici firma tarafından Yüksekova’ya taşınacağının da dile getirilmiş olmasına rağmen bu konuyla ilgili olarak da bir girişimde bulunulmadığı dikkat çekti. 

Yüksekova’da da durum farklı değil

Hakkâri’deki çöp alanı sorunu Yüksekova ilçesinde de var. Kente 10 km uzaklıkta yol kenarında kurulan bu çöp alanında da dumanlar ve kötü kokular yoldan geçenleri uzaktan karşılıyor. Çöplüğün etrafında ise canlılık belirtisi kalmamış durumda. 

İHD Şube Eş Başkanı Çobanoğlu:  “En ufak bir patlama can kaybına neden olabilir”

Kentin en somut sorunlarından birisi olan çöp depolama alanının yerleşim alanlarına yakınlığını İnsan Hakları Derneği (İHD) Hakkâri  Şube Eş Bakanı Yusuf Çobanoğlu ile konuştuk. Çobanoğlu, çöp alanların yol üzerinde kurulduğunu söyledi ve çöp alanlarında biriken metan gazının yol açabileceği bir patlamada can kayıplarının yaşanabileceğine dikkat çekti:

“Çöplüklerin etrafında bir canlı türü veya bir yeşillendirme çalışması yok. Yolun tam kenarında kurulmuş, yolu kullananlar tam önünden geçiyor. Metan gazının olduğu bu alandaki en ufak bir patlamada can kaybının olması işten bile değil. Bu alanlar, doğaya çok büyük tahribatlar veriyor. İnsanlara da büyük tahribatlar.”

“Çevre ve insan sağlığı gözetilerek bir çalışma yapılmıyor”

Yakın zamanda kentteki çevre sorunlarına dair bir rapor hazırladıklarını söyleyen Çobanoğlu, sözlerine şöyle devam etti: 

“Bizim ormanlarımız, ciğerlerimiz tahrip ediliyor. Birçok canlı türünün yaşadığı Hakkâri artık canlı türünün azaldığı bir şehir noktasına gelmiş. Koruma altında olması gereken bölgeler korunmuyor. Geçtiğimiz sene Nehil sazlıklarında yangın çıktı mesela. Rant isteğinden dolayı Hakkâri’nin dağı taşı şu an talan edilmiş durumda. Doğası ve yeraltı kaynakları sömürülüyor. Çevre ve insan sağlığı gözetilerek bir çalışma yapılmıyor. Her şey gelişigüzel ve rant amaçlı yapılıyor. Bunun da üstü çok güzel örtülüyor.” 

Van’daki durum daha vahim  

Van’da yıllar önce şehrin üçüncü büyük gölü olan Sıhke Gölü’nün kenarında kurulan çöplük alanı, başta Bostaniçi, Şemsibey, İstasyon gibi birçok mahallede insan yaşamına ve doğaya zarar vermeye başladı. Yerleşim yerlerinin hemen yanında kalan çöplükten yükselen kokunun söz konusu mahallelerde yoğun şekilde hissedildiği, enfeksiyon hastalıklarına neden olduğu dile getirildi. Rüzgârın etkisiyle çöplük alanından çevreye saçılan naylon ve plastik atıklar da doğaya zarar veriyor. Çöplüğün hemen yanı başındaki Sıhke Gölü’nün suyu da her geçen gün çekilip  suyun çekildiği alanlar çöple doluyor.  

Doğa kadar etrafta yaşayan insanlar da söz konusu çöp alanından büyük zararlar görüyor. Zaman zaman yaşanan patlamalar, yayılan kötü kokular ve çöpün etrafında toplanan hayvanlar, mahalleli için önemli bir sorun. Seyrantepe Mahallesi sakini Zeki Yerligül, çöp alanının mahalle sakinlerinin yaşamı üzerindeki etkisine ilişkin yaptığı açıklamada şu sözleri kullandı: “Özellikle yaz aylarında mahalleye giremiyoruz kötü kokudan. Sağlığımızı kötü etkiliyor. Mahalleyi terk edelim diyoruz, gidecek yer de yok. Bu alan artık yaşam alanının içinde kalmış, taşınması lazım acilen. Geçtiğimiz yıllarda bazı çalışmalar yapıldı, çöpler ayrıştırılıyordu ama ne oldu bilmiyoruz. Bir de çöplerin etrafında toplanan ve buralarda yaşamaya başlayan köpekler var. Zaman zaman mahalleli çocuklara saldırıyorlar.”

Geçtiğimiz yılın Mayıs ayında, çöp alanının etrafında kümelenen sokak köpeklerinin saldırısına uğrayan 6 yaşındaki Ruken Kolcu yaşamını yitirdi. Tuşba ilçesine bağlı Beyüzümü Mahallesi’nde yaşanan olay büyük tepkilere neden oldu.  

0 yorum
0

Yorum Yapın