MERVE US – Ankara
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde “Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevleri Başkanlığı” kurulacağı yönündeki açıklamasına, muhalefet “Burada mesele tarihi eser meselesi değil ki Kültür ve Turizm Bakanlığı ilgilensin” sözleriyle karşı çıkarken, Aleviler de bu adımla inançlarının “folklorik bir yapı olarak görüldüğüne” dikkat çekiyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 7 Ekim’de Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde “Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevleri Başkanlığı” kurulacağını duyurmasına yönelik tepkiler sürüyor. Muhalefet partileri 20 yıldır Alevilerin sorunlarının neden çözülmediği sorusunu sorarak, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı bir kuruma yönelik de “Evirip çevirip işi dolandırıp Kültür ve Turizm Bakanlığına havale etmek çözüm değildir. Burada mesele eski eser, tarihi eser meselesi değil ki Kültür ve Turizm Bakanlığı ilgilensin” eleştirisini yapıyor. Aleviler ise taleplerinin çok net olduğunu belirterek, söz konusu başkanlığın “Alevi kurumlarına kayyum atamak” olduğunu söylüyor.
İktidar, seçimlere bir yıldan az bir süre kala Alevilerin talep ve ihtiyaçlarına yönelik olarak başlatılan çalışmalara hız verdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz Ağustos ayına denk gelen ve Aleviler için kutsal sayılan Muharrem orucunun son gününde, Ankara Mamak’taki Hüseyin Gazi Türbesi ve cemevini ziyaret etti. Erdoğan, geçtiğimiz hafta Şahkulu Sultan Dergâhı ve Cemevi’nde düzenlenen cemevleri açılış ve temel atma töreninde de Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde “Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevleri Başkanlığı” kurulacağını duyurdu. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise salı günü partisinin grup toplantısında yaptığı konuşmada “Türkiye Alevilik Araştırmaları Merkezi” kurulması önerisinde bulunarak, şunları söyledi:
“Alevi kardeşlerimiz cemevinin ibadethane olarak tanınması arzusundadır. Alevi kardeşlerimiz ibadethane görüyorsa, ki öyledir, yapıcı bir tavır alınmalıdır. Cumhurbaşkanımız tarafından Alevi İslam inancına mensup kardeşlerimize yönelik iyileştirici açıklamaları tümüyle destekliyoruz. Cami ne kadar bizimse, cemevi de o kadar bizimdir. Alevi kardeşlerimizle ne ayrımız ne de gayrımız vardır. Hamdolsun hepimiz Müslümanız.”
Ancak iktidar kanadından gelen bu açıklamalar, muhalefet tarafından tepkiyle karşılandı. Alevi kanaat önderleri ise, Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevleri Başkanlığı hamlesinin Alevilerin sorunlarına merhem olmayacağını belirterek, “Bu, Alevi kurumlarına kayyum atamaktır” tepkisini gösterdi.
“Mesele, tarihi eser meselesi değil”
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, iktidarın Alevileri bölmeye çalıştığını savunarak, “20 yıllık iktidarında niye Alevi yurttaşlar kamu kurumlarına alınmadı? Maaş diye ulufe dağıtarak temel sorunu geçiştiriyorlar” dedi. Erdoğan’ın son zamanlarda Aleviliğin kültürel ve tarihsel birikimini yok sayan çalışmalar yaptığını belirten Ağbaba, “Çözülmesi gereken eşit yurttaşlık haklarıdır, cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmesidir” diye konuştu.
HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar da “İktidar, Alevilerin binbir çabayla oluşturdukları öz kurumlarına kayyum atamaya çalışıyor” değerlendirmesini yaptı. İktidara seslenen Sancar, “Kayyumla yönetmek değil, kendi kendilerini yönetme hakkını tanıyacaksın. Kendi kurumlarını, kendi iradeleriyle düzenleme hakkını tanıyacaksın. Bunun dışında başvuracağınız her yol bizzat kendi kontrolünüzde bir Alevilik yaratma hesabı olacaktır” dedi.
DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan ise şu değerlendirmeyi yaptı:
“Alevi vatandaşlarımız kendilerini nasıl tanımlıyorsa, devlet de onları öylece tanımak zorundadır. İbadethanelerini nasıl tanımlıyorlarsa, devlet de öyle kabul etmek zorundadır. İnançlarını nasıl tanımlıyorlarsa, devlet de olduğu gibi tanımak zorundadır. Evirip çevirip işi dolandırıp Kültür ve Turizm Bakanlığına havale etmek çözüm değildir. Burada mesele eski eser, tarihi eser meselesi değil ki Kültür ve Turizm Bakanlığı ilgilensin.”
Aleviler ne düşünüyor?
Alevi kanaat önderleri de iktidarın adımlarını samimi bulmuyor ve Alevi toplumunda bir karşılığı olmayacağını savunuyorlar. Alevi Bektaşi Federasyonu (ABF) Genel Başkanı Mustafa Aslan, Erdoğan’ın 7 Ekim’de açıkladığı Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevleri Başkanlığı’nın, Alevi toplumunun 35 yıldır söylediği demokratik taleplerinin hiçbirisini karşılamadığını söyledi. Bakanlığa bağlı bir başkanlık oluşturulmasını “Alevi kimliğini tanımayı boşa çıkarmak” sözleriyle değerlendiren Aslan, “Yani Kültür Bakanlığına bağlı herhangi bir dairenin Alevilerin ibadethanesi olan cemevini boşa çıkartmak, Alevi kimliğini tanımayı boşa çıkarmaktır. Yani sizi bir inanç olarak görmüyor; sizi kültürel, folklorik bir yapı olarak görmeye, o çerçeveye hapsetmeye çalışıyor” tepkisini gösterdi. Söz konusu adımın Aleviler için demokratik bir adım olmadığını belirten Aslan, “Bu, Alevi kurumlarına kayyum atamaktır” dedi.
“Taleplerimizi karşılamıyor”
Alevilerin taleplerinin belli olduğunu kaydeden Aslan, Erdoğan’ın açıklamalarının Alevilerin taleplerini karşılamadığını söyledi. İktidarın adımlarının Alevi toplumunda oya dönüşme ihtimalinin olmadığına işaret eden Aslan, “Erdoğan’ın Aleviler için geçmişte söyledikleri nasıl boşa çıktıysa, bunun da karşılığı olmayacaktır. Alevileri bu ülkede folklorik bir öge olarak görüp bir yere hapsetme girişimi karşısında bir karşılık bulmayacak ve karşılığı olmayacaktır. Potansiyel bir oy hayali varsa o hayali boşa çıkacaktır” dedi.
Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Genel Başkanı Ercan Geçmez de iktidarın temel sorunları çözmek gibi bir derdinin olmadığını kaydederek, “Günübirlik, rüzgara göre hareket ediyorlar. Doğru bulmuyorum” dedi. Alevilerin çok net talepleri olduğunu dile getiren Geçmez, “Bir, cemevleri ibadethane kabul edilsin; iki, bizim herhangi bir kuruma ihtiyacımız yok; üç, zorunlu din dersi müfredattan çıkarılsın. Eşit yurttaşlık istiyoruz, bizim başka bir talebimiz yok” diyerek Alevi-Bektaşi yurttaşların beklentilerini sıraladı.