EBRU APALAK – Ankara
Ankara’nın merkez ilçelerinden Etimesgut’ta bazı mahallelerde yurttaşlar ikinci el kıyafet, ayakkabı ve eşyalarla ihtiyaçlarını karşılıyor. Etimesgut’a bağlı Eryaman semtindeki üç mahallede ekonomik kriz nedeniyle gereksinimlerini karşılamakta güçlük çeken yurttaşlar, ikinci el eşyalara ilgi gösteriyor.
Eryaman’ın Altay, Şehit Osman Avcı ve Göksu mahallelerinde muhtarlıklar aracılığıyla toplanan eşyalarla halk ihtiyaçlarını gidermeye çalışıyor. İhtiyaç sahibi Eryamanlılar muhtarlıklara bırakılan ikinci el kıyafet, ayakkabı ve eşyaları ücretsiz olarak alıyor. Bu uygulama uzun zamandır devam ediyor olsa da ekonomik kriz döneminde eşyalara ilgi arttı. Özellikle kıyafet fiyatlarının artmasıyla birlikte en temel ihtiyaçlarını karşılayamaz hale gelen birçok insan ikinci el kıyafetleri alıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Kasım 2022 TÜFE ana harcama gruplarına göre giyim ve ayakkabıdaki yıllık değişim oranını yüzde 36,96 olarak açıkladı. TÜİK, ana harcama grupları bakımından 2022 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grubun yüzde 1,42 ile giyim ve ayakkabı olduğunu duyurdu. Ancak Enflasyon Araştırma Grubu, ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) Kasım 2022 verilerinde giyim ve ayakkabıdaki enflasyon oranını yüzde 15.4 olarak açıkladı.
Toplam otuz sekiz mahallenin bulunduğu Etimesgut’un Eryaman semtindeki Altay, Şehit Osman Avcı ve Göksu mahallelerinin sakinleri, muhtarlıklar aracılığıyla toplanan ikinci el eşyalarla gereksinimlerini gidermeye çalışıyorlar. Mahalleliler gereksinim duymadıkları kıyafet, ayakkabı, mobilya, beyaz eşya gibi temel ihtiyaçları. muhtarlıklara bırakıyorlar. Muhtarların mesajlaşma uygulamaları ve sosyal medya üzerinden yaptığı duyurularla eşyalar ihtiyaç sahipleriyle buluşuyor.
Muhtar Demirkıran: Aklıma vatandaş getirdi
Altay Mahallesi Muhtarı Serap Demirkıran, muhtar olduktan sonra bazı mahalle sakinlerinin kendisine “Muhtar Hanım, evimizde fazla kullanmadığımız eşyalar var. Buraya getirsek işinize yarar mı?” dediğini, ikinci el eşya toplama uygulamasının böyle başladığını söyledi. İlk başta birkaç parça eşyayla başlayan bu uygulama, zamanla yaygınlaştı.
Demirkıran, mahalleliler için ikinci el kıyafet ve eşya toplama talebinin mahalleliden çıktığını şu ifadelerle anlattı:
“Mesela ‘Tencereye ihtiyacım var Muhtar Hanım’ dedi. ‘Yeni taşındım, eşimden ayrıldım, eşyam yok’ dedi kadın. Yani talep onlardan geldi. Öyle olunca ben de sağa sola duyurmaya başladım. ‘Evinizde kullanmadığınız şunlar bunlar var mı, kap kacak var mı? Yatak yorgan var mı? Giysi var mı?’ diye. Yani benim aklıma onlar getirdi, vatandaş getirdi aslında.”
Mahalle içinde ihtiyaçlar karşılanıyor
Kıyafet ve eşyaların mahalle içinde toplandığını söyleyen Demirkıran, duyuru grupları üzerinden gereksinim taleplerini ve muhtarlıkta biriken eşyaları sakinlere duyuruyor. Altay mahallesi sakinleri de muhtarlığa giderek ihtiyacı olan eşyaları seçip alıyorlar ya da eşyayı elinden çıkarmak isteyen sakinlerle ihtiyaç sahibi sakinler iletişim kurarak bir araya geliyorlar.
“‘Neye ihtiyacınız varsa buradan seçip alın“
İkinci el kıyafet ve eşyalara ihtiyaç sahibi mahallelilerin ilgi gösterdiğini aktaran Demirkıran, “Artık alıştılar, arada bir ‘Muhtar Hanım şu geldi mi, bu var mı?’ falan diye gelip bakıyorlar. Ben de ‘Buyurun bakın’ diyorum. ‘Neye ihtiyacınız varsa buradan seçip alın’ diyorum.”
Demirkıran, kıyafet ve eşyalara ilginin pandemi döneminde ve ekonomik kriz ortamında arttığını, elinde şu anda sadece sağlık sorunu olan hastaların tuvalet ihtiyaçlarını gidermek için kullandığı sandalyenin olduğunu, başka eşyanın kalmadığını bildirdi.
Muhtar Akdoğan: Bize bir yer verilse daha güzel çalışmalar yapacağım
Şehit Osman Avcı Mahallesi Muhtarı Sema Gürkan Akdoğan, mahalleli için dört yıldır ikinci el kıyafet, ayakkabı ve eşya topluyor. İkinci el eşya toplama fikrinin kendisinin muhtarlık projelerinden biri olduğunu belirten Akdoğan, kıyafet ve ayakkabı dışında kırtasiye malzemesi, beyaz eşya, evcil hayvan maması da toplayarak ihtiyaç sahiplerine ulaştırıyor. İkinci el eşyalar için yer sıkıntısı olduğunu kaydeden Akdoğan, “Aslında bize bir yer verilse daha güzel çalışmalar yapacağım. Onları daha güzel raflarda sınıflandırarak katlayıp insanlara göstererek daha temiz, hijyenik bir şekilde dağıtmayı düşünüyorum. Bana bir yer verilse öyle bir düşüncem var” diye konuştu.
Muhtar Akdoğan, muhtarlık binasının ana caddede olmasından dolayı Eryaman dışında Etimesgut, Fatih ve Sincan’daki ihtiyaç sahibi yurttaşların da muhtarlığa gelerek bu eşyalardan yararlandığını söyledi. Muhtarlığa ikinci el kıyafet bırakan Şehit Osman Avcı sakinlerinin kendilerinin giymediği hiçbir kıyafeti muhtarlığa getirmediğini bildiren Akdoğan, “İkinci el eşyaları insanlar kendileri temiz bir şekilde getiriyorlar, teslim ediyorlar. Ben mahallemle gurur duyuyorum. Gerçekten insanlar çok elit, saygılı. Kendilerinin giymek istemediği bir şeyi bana getirmiyorlar” dedi.
Başka mahalle ve ilçelere de ikinci el eşya gönderiyor
Eryaman’daki Göksu Mahallesi’nde de ikinci el kıyafet ve eşya toplayarak ihtiyaç sahibi mahalleliye ulaştırma uygulaması var. Göksu Mahallesi Muhtarı Aytaç Fatih Aydoğan, bu uygulamaya 3,5 yıl önce muhtar seçildiğinde başladığını aktardı. Göksu Mahallesi sakinlerinin kendisine ikinci el kıyafet ve eşyaları ilettiğini, kendisinin de ihtiyaç sahiplerini bularak eşyaları onlara ulaştırdığını söyledi. Toplanan eşyaları hem kendi mahallesindeki hem de çevre mahallelerdeki ihtiyaç sahiplerine gönderdiğini söyleyen Muhtar Aydoğan, Etimesgut dışında Keçiören, Mamak ve Sincan ilçelerine de yolladığını kaydetti.
“Bütün muhtarların yapması lazım”
Mahalle sakinleri de muhtarların söz konusu uygulamasından memnun. Altay mahallesinde 31 yıldır ikamet eden 60 yaşında bir kadın, muhtarlıklar bu hizmete başladığından beri ara sıra muhtarlıklara uğrayarak çektiği maddi zorluklar ve geçim sıkıntısı nedeniyle ikinci el kıyafet aldığını söyledi. Mahalle sakini, hizmete ilişkin “Çok memnunuz. Bütün muhtarların yapması lazım” dedi.
Otuz yıldır Eryaman’daki Şehit Osman Avcı Mahallesi’nde yaşayan, 62 yaşındaki Hakverdi Çakmak ise bugüne kadar muhtarlarının topladığı ikinci el eşyalardan almadığını, ancak ihtiyacı olan komşularının aldığını söyledi. Muhtar Sema Gürkan Akdoğan’ın bu hizmetinden memnun olduğunu belirten Çakmak, “Çok memnunuz. Bu eşyaları dağıtıyor. Fırınla anlaşmış, ekmek kalırsa bazen buraya geliyor. İhtiyacı olanlara veriyor, dağıtıyor” ifadelerini kullandı.