İSMAİL ERSAN -Yalova
Farklı ülkelerden gelerek Türkiye’de yaşayanlar özellikle artan gıda ve konut kiralarının artışı nedeniyle önceki yıllara göre geçinmekte zorluk çekiyor. Irak’tan Yalova’ya gelen ve burada 7 yıldır yaşayan Abdullah EL Zeydi:
“Türkiye’ye 2015 yılında geldim. O zaman gıda fiyatları olsun ev kiraları olsun çok ucuzdu. Benim ev kiram 700 liraydı. Şimdi ev kiram 5500 lira. Bir teneke yağı 13 liraydı. Şimdi aynı yağ 160 lira.”
Tacikistan’dan Türkiye’ye çalışmak için gelen Shahlo Bargigul:
“Ben 5 yıldır Türkiye’de çalışıyorum. Burada aldığım maaşla ülkemdeki aileme de para gönderiyordum. Şimdi ben ancak aldığım maaşla geçiniyorum.“
Türkiye’de kalarak yaşamlarını devam ettiren yabancılar, son zamanlarda artan ekonomik sıkıntılar ve pahalılık nedeniyle zorluk çekiyor.
Ortadoğu ülkeleri başta olmak üzere farklı ülkelerden gelerek Türkiye’de yaşayanlar özellikle artan gıda ve konut kiralarının artışı nedeniyle önceki yıllara göre geçinmekte zorlanıyor.
Irak’tan Yalova’ya gelen ve burada 7 yıldır yaşayan Abdullah EL Zeydi Irak’tan aldığı emekli maaşının kendisine yetmemeye başladığını söyledi.
Aldığı emekli maaşıyla bundan 3 yıl önce Türkiye’nin farklı yerlerine seyahat bile yaptığını aktaran El Zeydi, şöyle konuştu:
“Türkiye’ye 2015 yılında geldim. O zaman gıda fiyatları olsun ev kiraları olsun çok ucuzdu. Benim ev kiram 700 liraydı. Şimdi ev kiram 5500 lira. Bir teneke yağı 13 liraydı. Şimdi aynı yağ 160 lira. Türkiye’ye geldiğim yıllar ile şimdi arasında dağlar kadar fark var. O zaman emekli maaşımla fazlasıyla geçiniyordum. Hatta birçok ile de gezmeye gidiyordum. Neden böyle oldu anlayamadım. Maaşımı dolar bazında alıyorum. 2015‘te dolar 2.85 liraydı şimdi 18,60 lira buna rağmen sıkıntı yaşıyorum.”
Babasının ölümünden sonra İran’dan Türkiye’ye annesi ve kız kardeşiyle gelen Anisa Dina ise Türkiye’ye ilk geldiklerinde az parayla çok şey alabildiklerini anlattı.
Şimdi bir markete giderken poşetleri doğru dürüst dolduramadıklarına dikkati çeken Dina, “100 lirayla pazara gidiyorum iki poşetle eve dönüyoruz. 4 yıl önce 100 liraya haftalık pazarlığımızı yapardık. Patates ve soğan çok pahalandı. Marketlerde gıda fiyatları çok pahalı. Yağ, şeker ve bakliyat çok pahalandı. Yumurta almayacak duruma geldik. Önceden her şey çok ucuzdu. Şimdi hayret içindeyiz. Kira fiyatları çok pahalı tüm kazancımız kira ve faturalara gidiyor. Önceden çoğu defa dışarıdan yemek yiyorduk şimdi o da bitti. Lokantalarda yemek yemek artık zorlaştı” ifadelerini kullandı.
Tacikistan’dan Türkiye’ye çalışmak için gelen Shahlo Bargigul artık ülkelerinden Türkiye’ye çalışmak için gelenlerin azaldığını aktardı.
Bargigul, şöyle devam etti:
“Ben 5 yıldır Türkiye’de çalışıyorum. Burada aldığım maaşla ülkemdeki aileme de para gönderiyordum. Şimdi ben ancak aldığım maaşla geçiniyorum. Çalıştığım iş yerinde eleman ihtiyacı varken ülkemden akrabalarıma haber veriyordum çalışmaya geliyorlardı. O zaman dolar burada yüksek değildi. Şimdi işçi ihtiyacı var ülkemdeki tanıdıklarıma haber veriyorum hemen doların fiyatını ya da asgari ücretin kaç dolar yaptığını soruyorlar. Doların yükselmesiyle artık çalışmaya gelen yok.”
Bargigul, faturalar ve artan fiyatlar nedeniyle aldığı maaşından geriye bir şey kalmadığını sözlerine ekledi.
Afganistan’dan Türkiye’ye gelerek burada inşaatlarda çalışarak 4 nüfuslu ailesine bakan Ramazan Rasid de son zamanlarda artan fiyatlar nedeniyle ekonomik sıkıntılar yaşadığını anlattı.
Çok değil iki yıl öncesine kadar aldığı yevmiyeyle çok rahat geçindiğini vurgulayarak şunları söyledi:
“Evde 4 çocuk ben ve eşim 6 kişiyiz her gün 5 ekmek alıyorum. Ekmeğin tanesi 4 lira. Sabahtan akşama kadar inşaatlarda çalışıyorum günlüğüm 250 lira. Önceden bu parayla çok güzel geçiniyordum. Şimdi aldığım paranın çoğu kira ve faturalara gidiyor. Türkiye çok güzel bir yer. Her şeyi bol ancak son 2 yıldır ters giden bir şeyler var. Önceden ev kiraları gıda fiyatları çok yüksek değildi aldığım maaş hem bunlara yetiyordu hem de bol bol geçiniyorduk. Şimdi her şey pahalandı. Bunun nedeni nedir bilmiyorum. Düzelir inşallah.”
Öte yandan Yalova merkezde yabancıların daha çok yaşadığı mahallede market işleten Muhammed Furkan ise eskiye nazaran yabancıların alım gücünün gün geçtikçe düştüğünü aktardı. Furkan, “Önceden gelip poşetlerini dolduran yabancı müşterilerim şimdi alışveriş yapmadan fiyatları sorguluyor. Benim çoğu müşterim yabancı onlar da artık eskisi gibi her istediklerini alamıyor” diye konuştu.
Fotoğraflar: İsmail Ersan